ظهور ابرنواختری در کهکشان M82

کهکشان M82 یکی از اجرام فهرست مسیه، معروف به کهکشان سیگار، در صورت فلکی دب اکبر است که حدود ۱۲میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد. سه شنبه شب، اول بهمن ۱۳۹۲ (۲۱ ژانویه ۲۰۱۴)، دانشجویان و اعضای رصدخانه دانشگاه لندن (University of London Observatory)، ابرنواختری را در این کهکشان رصد کردند که قدر آن حدود ۱۱.۵ تخمین زده می شود.
احتمالا تا دو هفته آینده این ابرنواختر به نورانی ترین حالت خود می رسد. نتایج طیف سنجی این ابرنواختر نشان می دهد که نشان می دهد که حاصل از انفجار یک کوتوله سفید است که با سرعت ۲۰۰۰۰ کیلومتر در ثانیه در حال پخش شدن است.
این شب ها با بالا آمدن صورت فلکی دب اکبر در اوایل شب، می توان این ابرنواختر را در کهکشان M82 رصد کرد.

ظهور ابرنواختری درخشان در کهکشان M82
عکس از رصدخانه دانشگاه لندن

دنباله دار آیسون

دنباله دار آیسون که از آن با عنوان روشنترین دنباله داری یاد می شود که طی یک قرن مشاهده شده در صورتی که خورشید به آن رحم کند در فصل پاییز از زمین قابل مشاهده خواهد بود.

آدام بلاک عکاس نجومی این تصویر فوق العاده از دنباله دار قرن را با یک دوربین SBIG STX16803 CCD و تلسکوپ 32 اینچی شولمان در بالای کوه لمون متعلق به دانشگاه آریزونا در تاریخ 8 اکتبر ثبت کرده است.

اگر دنبال دار آیسون هنگام رویارویی بسیار نزدیک خود با خورشید که ماه آینده صورت می گیرد از بین نرود، زیبایی آن در ماه دسامبر رصدگران آسمان را شگفت زده می کند.

این دنباله دار سال گذشته درحالی که ابر اورت را ترک می کرد توسط چند ستاره شناس آماتور در روسیه کشف شد. ستاره شناسان اعتقاد دارند این نخستین سفری است که دنبال دار آیسون به داخل منظومه شمسی دارد.

دنباله دار آیسون (ISON) دورترین لایه منظومه شمسی ما را که به آن ابر اورت گفته می شود، ترک کرد، پاییز امسال در ماه نوامبر این دنباله دار یخی به نقطه اوج سفر خود می رسد و شرایطی را برای مشاهده آن توسط رصدگران زمین فراهم می کند.

آیسون یک دنباله دار خورشید خراش است، این اجسام به علت وجود احتمال تخریب آنها به واسطه نزدیکی مدارشان به خورشید، به این نام مشهور شده اند، مدار این نوع اجسام در فاصله یک میلیون 367 هزار کیلومتری از خورشید حرکت می کند و دانشمندان تخمین زده اند که نزدیک ترین عبور آیسون از مقابل خورشید زمین در فاصله یک میلیون 174 چهار کیلومتری خواهد بود.

آیسون در تاریخ 28 نوامبر (7 آذر ماه) به نزدیک ترین فاصله خود (1.2 کیلومتر) با خورشید می رسد.

مرگ بزرگترین ستاره کشف شده کیهان

بزرگترین ستاره شناخته شده کیهان با پرتاب کردن لایه های بیرونی مملو از مواد غنی شده به فضا به مرحله نهایی مرگ نزدیک شد.

اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ VST رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی موفق به مطالعه بزرگترین خوشه ستاره یی در کهکشان راه شیری موسوم به Westerlund1 شدند که مجموعه ای متشکل از چند صد هزار ستاره در فاصله 16 هزار سال نوری از زمین است.

محققان با بررسی ابر ستاره W26 که در مرکز این خوشه ستاره یی واقع شده است، متوجه احاطه شدن این ستاره به وسیله ابر بزرگ و درخشانی از گاز هیدروژن شدند.

پهنای ستاره غول پیکر W26، هزار و 500 برابر خورشید است که آن را به بزرگترین ستاره شناخته شده در کیهان تبدیل می کند؛ این ابرغول سرخ در حال نزدیک شدن به مراحل پایانی حیات و منفجر شدن به شکل یک ابرنواختر است.

در تصویر جدید از خوشه ستاره یی Westerlund1 و ابر غول سرخ W26، سحابی یونیزه شده به رنگ سبز درخشان دیده می شود و با وجود اندازه بزرگ، این خوشه تا حدودی کم نور به نظر می رسد، چرا که گاز و گرد و غبار اطراف آن باعث پنهان شدن در نور مرئی از زمین شده اند.

در بیانیه انجمن سلطنتی نجوم انگلیس تأکید شده است: ستارگان با جرمی ده ها برابر بزرگتر از خورشید از عمر بسیار کوتاه تری در مقایسه با ستارگان کم جرم برخوردار هستند؛ عمر برخی از ستارگان ابر پرجرم کمتر از چند میلیون سال است و در پایان عمر، این ستارگان بسیار ناپایدار شده و مقادیر قابل توجهی از مواد لایه های خارجی خود را به فضا پرتاب می‌کنند.

این نخستین «سحابی یونیزه» در اطراف یک ابرغول سرخ محسوب می شود که شانس جدیدی را برای بررسی چگونگی کنده شدن لایه های خارجی ستاره W26‌ و ستارگانی از این دست پیش از تبدیل شدن به ابرنواختر و پرتاب مواد به فضای بین ستاره یی، فراهم می کند.

مشاهده لحظه مرگ این ستاره عظیم به دانشمندان برای درک بهتر نحوه بذرپاشی کیهان توسط مواد تشکیل دهنده ستارگان پر جرم و در حال مرگ که به شکل گیری سیارات سنگی و حتی حیات منجر می شوند، کمک می کند.